Kiedy stosuje się ortezy i stabilizatory kręgosłupa lędźwiowego?
Ból pleców mogą wpływać na codzienną aktywność i ogólną jakość życia. Jeśli jesteś jedną z milionów osób cierpiących na chroniczny ból pleców, orteza lędźwiowa może być rozwiązaniem, którego szukałeś. Zaprojektowana, aby odciążyć kręgosłup lędźwiowy i wspomóc jego stabilność. Orteza lędźwiowa może pomóc złagodzić ból i poprawić postawę. W tym poście na blogu przedstawimy i omówimy różne typy ortez lędźwiowych.
1. Pas lędźwiowy
Pas lędźwiowy to miękka elastyczna orteza z wkładkami lub bez. Opina jamę brzuszna działa nieznacznie podtrzymująco na powłoki brzuszne. W stopniu niewielkim zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej. Nie ogranicza ruchomości kręgosłupa lędźwiowego. Przypomina pasy stosowane w leczeniu przepuklin brzusznych.
Wskazaniami do stosowania są nieswoiste łagodne przewlekłe dolegliwości bólowe kręgosłupa, ostre lub nawracające ból w kregosłupa lędźwiowego bez istotnych zmian zwyrodnieniowych oraz niestabilności. Pas może być stosowane po małoinwazyjnych zabiegach w obrębie kręgosłupa: dyscektomia endoskopowa.
2. Gorset lędźwiowy z elementami stabilizującymi
Gorset jest znacznie sztywniejszy od pasa lędźwiowego. Zawiera elementy usztywniające wszyte w część materiałową ortezy – nazywane fiszbinami. Fiszbiny najczęściej są wykonane z tworzywa sztucznego. Umieszczone na obwodzie gorsetu najczęściej nie są ze sobą połączone. Pozwala to na częściowe odciążenie kręgosłupa lędźwiowego z zachowaniem ruchomości w zakresie zgięcia, przeprostu, przechyłów bocznych oraz ruchów rotacyjnych.
Ten typ jest gorsetem leczniczym, czyli stosowany jest po wykonaniu podstawowej diagnostyki kręgosłupa.
Głównym zastosowaniem dla gorsetu z elementami stabilizującymi jest odciążenie kręgosłupa lędźwiowego w przebiegu wielopoziomowych zmian zwyrodnieniowych z nieznacznego stopnia niestabilnościami.
Gorset posiada kilka elementów opinających – pasy z rzepami lub zapinkami, które pozwalają na dopasowanie sił opinających jamę brzuszną. To właśnie zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej ma główny wpływ na zmniejszenie obciążeń w obrębie kręgosłupa lędźwiowego.
3. Gorset lędźwiowy sztywny
Gorset usztywniający kręgosłup lędźwiowy, zawiera konstrukcję stabilizatorów tworzących ramę przestrzenną. Najczęściej wykonane są z elementów metalowych dlatego też nazywane są stalkami. Konstrukcja stabilizująca w znacznym stopniu ogranicza ruchomość kręgosłupa w szczególności ruchy zgięcia i przeprostu oraz przechyłów bocznych a w mniejszym stopniu ruchy rotacyjne. Podobnie jak poprzedni gorset system opinający jamę brzuszną jest indywidualnie regulowany i obejmuje całą jamę brzuszną.
Ten typ gorsetu ma właściwości korygujące, dlatego stosowany jest leczniczo przy zaburzeniach kompensacji, deformacjach, znacznego stopnia niestabilnościach kręgosłupa. Wskazany jest po rozległych zabiegach korygujących kręgosłup we wczesnym okresie pooperacyjnym.
Niektóre dostępne typy gorsetów mają możliwość usuwania elementów rusztowania stabilizującego. Pozwala to na stopniowe zwiększanie zakresu ruchów w okresie gojenia się po zabiegach operacyjnych.
4. Gorset z podpaszkami (szelkami)
Jest to typ gorsetu, który poza elementem stabilizującym kręgosłup lędźwiowy posiada elastyczne elementy obejmujące barki. Pozwala to na jednoczesną korekcję postawy w obrębie kręgosłupa lędźwiowego jak i piersiowego.
Najczęstsze wskazania to objawy hiperkifozy (pochylania się do przodu) w przebiegu osteoporozy lub innych zaburzeń kompensacji.
5. Stabilizator do leczenia złamań
Jest to orteza sztywna, której elementy ramy opierają się poprzez miękkie podkładki tzw. peloty o kości wyczuwalne pod skórą czyli: talerze kości biodrowej, spojenie łonowe, mostek.
Stabilizator zapobiega pochylaniu się do przodu przez co redukuje siły zgięcia w obrębie kręgosłupa w leczeniu złamań osteoporotycznych lub niektórych typów złamań urazowych. Ten typ gorsetu określa się często mianem Jewetta.
Dobór gorsetu
Dobór gorsetu powinien być wykonany indywidualnie zgodnie z zaleceniem lekarza lub fizjoterapeuty. Najlepiej jest przymierzyć gorset przed zakupem oraz osobiście zapoznać się z techniką jego zakładania oraz indywidualnego dopasowania.
Tekst przygotowano z wykorzystaniem materiałów zawartych w publikacji An Indication-Based Concept for Stepwise Spinal Orthosis in Low Back Pain According to the Current Literature